انتخاب کفش طبیعت گردی و کوهنوردی فرآیند دوست داشتنی هست. کفش رویایی شما باید با اینکه کجا و چگونه طبیعت گردی می کنید، همخوانی داشته باشه، اگرچه قبل از این، باید کاملاً با اندازه پای شما متناسب باشه.

بنابراین برای خرید کفش طبیعت گردی و کوهنوردی ۳ عامل مهم زیر رو درنظر می گیریم:

• نوع کفش: شما محدوده انتخاب گیج کننده ای دارید، از کفش سبک برای پیاده روی تا پوتین کوهنوردی.
• اجزای کفش: دونستن اطلاعات بیشتر در مورد اینکه داخل کفش چی میگذره و هر قسمت چه کاری رو انجام میده میتونه به انتخابتون کمک کنه.
• تناسب کفش: هیچ کس کفشی که اندازه پاش نباشه رو دوست نداره. تفاوت بین راحتی و تاول، تنها در زمان گذاشتن برای پیدا کردن کفش اندازه س.

 نوع کفش

کفش هایی که برای سفرهای طبیعت گردی مورد استفاده قرار می گیرند، عموماً به چند دسته تقسیم بندی می شن:

کفش پیاده روی (Trail Shoes or Hiking Shoes)

کفش های با ساق کوتاه که زیره انعطاف پذیر دارند و برای برنامه های یک روزه مناسب اند.

این کفش ها برای راهپیمایی در شرایط خشک، بر روی سطوح صاف که سنگ های بزرگی نداره مثل مسیرهای پاکوب خاکی ساخته شده اند و در ظاهر شبیه کتانی های شهری هستن.

بعضی از طبیعت گردانی که سبک سفر می کنند، این کفش ها رو ممکنه برای برنامه های طولانی مدت هم انتخاب کنند.

نکاتی که برای خرید بدانیم؟

• دقت کنید طول آج های کف کفش مناسب باشه و خیلی صاف نباشه.
• رویه این کفش ها معمولا از جنس توری هست که به تهویه هوای داخل کفش کمک می کنه.
• در کف کفش از شوک گیر استفاده شده باشه.
• زیره کفش از جنس سخت و بادوام باشه، مثلا مارک ویبرام.
• این کفش ها عموماً انعطاف پذیزی دارند و خیلی سفت و خشک نیستند.

• در چه برنامه ای استفاده کنیم؟

  • درجه سختی آسان
  • مسیر پیاده روی مشخص مثلا جاده خاکی
  • سطح مسیر صاف یا با شیب کم باشد
  • رطوبت هوا کم و احتمال بارندگی نباشد
  • کوله سبک به همراه داشته باشیم

  برندهای معتبر

  • ایرانی: نهرین
  • خارجی: آدیداس، ریباک، نایکی، سالومون، کلمبیا، مندل،مرل

  کفش کوهپیمایی (Trail Hikers or One day Hiking Boot)

  کفش های نیم ساق تا ساق بلند که برای برنامه های یک روزه و یا چند روزه با بار سبک مناسب هستند. کفش کوهپیمایی برای مسیرهای شیب دار و یا گلی استفاده میشه و هنگامی که سبکی وزن مدنظر باشه، نسبت به کفش های کوهنوردی مناسب تره. این کفش ها محکم، عموماً ساق بلند و مقاوم در برابر نفوذ آب هستند. همچنین نسبت به کفش های راهپیمایی، ثبات و محافظت بهتری از قوزک پا را در برابر شیب ها و صخره ها فراهم می کنند.

  این کفش ها نسبت به کفش های کوهنوردی انعطاف پذیرند، اما از دوام و محافظت اونها بهره مند نیستند.

  نکاتی که برای خرید بدانیم؟

  • رویه این کفش ها معمولا از جنس چرمی یا پارچه های ضدآب هست. پارچه هایی مثل گورتکس یا سیمپاتکس علاوه بر خاصیت ضدآب بودن، تهویه و تنفس کفش رو هم فراهم می کنند.
  • زیره کفش از جنس سخت و بادوام باشه، مثلا مارک ویبرام.
  • عموماً طول ساق این کفش ها ۱۴ تا ۱۹ سانتی متره.
  • معمولا در خرید این کفش ها باید یک شماره بزرگتر رو تهیه کنید و خرید رو در عصرها انجام بدید.
  • توجه کنید که این کفش ها نسبت به کفش های کوهنوردی سبک تر هستند، بنابراین کفش های سنگین رو انتخاب نکنید.
  • هنگام خرید به تاریخ ساخت و انقضای کفش توجه کنید. چرا که انقضای کفش گذشته باشه، چسب ها باز میشن.
  • این کفش ها انعطاف پذیری کمی دارند، بنابراین دقت کنید که کفش کوچک تر تهیه نکنید.

در چه برنامه ای استفاده کنیم؟

• درجه سختی میانه
• مسیر کوهپیمایی با شیب متوسط یا جنگلی
• سطح مسیر ناهموار و سنگی باشد
• احتمال بارندگی یا عبور از جوی آب وجود داشته باشد.
• کوله سنگین به همراه داشته باشیم.

برندهای معتبر

• ایرانی: لاوان، پایار
• خارجی: اسکارپا، لووا، سالومون، کلمبیا، گارمونت، میلت، لومر، آسولو، مرل

کفش کوهنوردی (Mountain Walking or Hiking Boot or Backpacking Boot)

این کفش ها برای فعالیت کوهنوردی، حمل بار سنگین و برنامه چند روزه در طبیعت طراحی شده اند و قابلیت نصب کرامپون برای درگیزی بهتر با سطح یخ و برف دارند. بسیار مقاوم و با دوامند و زیره بسیار محکمی برای حمایت از پا در سطوح ناهموار دارند.

این کفش ها نسبت به کفش های کوهپیمایی بلندتر و ضخیم ترند که این مساله علاوه بر استحکام بر قابلیت عایق گرما و سرمایی اون ها هم کمک می کنه.

نکاتی که برای خرید بدانیم؟

• رویه این کفش ها معمولا از جنس چرمی یا پارچه های ضدآب هست. پارچه هایی مثل گورتکس یا سیمپاتکس علاوه بر خاصیت ضدآب بودن، تهویه و تنفس کفش رو هم فراهم می کنند.
• زیره کفش از جنس سخت و بادوام باشه، مثلا مارک ویبرام.
• عموماً طول ساق این کفش ها ۱۴ تا ۱۹ سانتی متره.
• معمولا در خرید این کفش ها باید یک شماره بزرگتر رو تهیه کنید و خرید رو در عصرها انجام بدید.
• هنگام خرید به تاریخ ساخت و انقضای کفش توجه کنید. چرا که انقضای کفش گذشته باشه، چسب ها باز میشن.
• این کفش ها انعطاف پذیری ندارند و بسیار خشک و محکم هستند، بنابراین اگر کفش کوچک تر نهیه کنید امکان استفاده از اون رو نخواهید داشت.

در چه برنامه ای استفاده کنیم؟

• درجه سختی چالش برانگیز
• مسیر کوهنوردی یا برنامه های طبیعت گردی چند روزه سنگین
• سطح مسیر ناهموار و سنگی باشد
• احتمال بارندگی یا عبور از جوی آب وجود داشته باشد.
• کوله سنگین به همراه داشته باشیم.

برندهای معتبر

• ایرانی: لاوان
• خارجی: اسکارپا، لووا، گارمونت، میلت، لومر، آسولو، بستارد

صندل ورزشی

صندل ها عموما برای فعالیت هایی که با خیس شدن کفش همراه هستند مناسب اند؛ فعالیت هایی نظیر رودخانه نوردی، دره نوردی، رفتینگ و … . عموماً دارای زیره سخت و محکم هستند تا پیاده روی را در سطوح ناهموار و تیز و برنده آسان سازند.

نکاتی که برای خرید بدانیم؟

• زیره این کفش ها باید سفت و محکم باشد، بنابراین صندل های انعطاف پذیر عموما برای فعالیت های طبیعت گردی مناسب نیستند.
• دقت کنید زیره کفش طول آج مناسب برای درگیری با سطوح ناهموار را داشته باشه و صاف نباشه.
• مهم ترین قسمت صندل، نحوه اتصال بندها به زیره هست که با محکم و مقاوم باشه.
• میزان بازشدگی صندل باید به اندازه ای باشه که آب داخل صندل نمونه و کامل تخلیه شه.
• صندل باید بند دار باشه و قابلیت سفت شدن و چسبیدن به پا رو داشته باشه.

در چه برنامه ای استفاده کنیم؟

• مسیر های رودخانه نوردی یا عبور از رودخانه
• دره نوردی
• رفتینگ

 اجزای کفش

رویه کفش

نوع متریال هایی که در این بخش استفاده میشه بر وزن کفش، قابلیت تنفس، دوام و مقاومت در برابر نفوذ آب تاثیر داره:

• چرم طبیعی Full-grain Leather: پوشش چرم کامل طبیعی دوام و مقاومت در برابر پارگی بسیار خوبی رو داره و در برابر نفوذ آب مقاومه. این رویه بیشتر در کفش های کوهنوردی و برای سفرهای چند روزه و بار سنگین و مسیرهای ناهموار مورد استفاده قرار می گیره. این کفش ها به سبکی چرم های ترکیبی نیستند و از قابلیت تنفسی کمتری برخوردارند.  مدتی زمان زیادی نیاز هست تا این کفش ها نرم تر شوند و به اصطلاح پای شما رو نزنند، بنابراین بهتره برای اولین بار در برنامه های سنگین چند روزه استفاده نکنید.
• چرم ترکیبی Split-grain Leather: چرم ترکیبی بیشتر از ترکیب با نایلون حاصل میشه و ویژگی بارز اون سبکی کفش به همراه امکان عالی تنفسه. این کفش ها در مقایسه با چرم کامل ارزون تر هستند، هر چند که مقاومت در برابر نفوذ آب و مقاومت در برابر پارگی کمتری دارند.
• چرم نوبوک Nubuck Leather: چرم نوبوک در واقع چرم طبیعی پرداخت شده هست که ظاهری شبیه به پارچه های جیر داره. این رویه بسیار بادوامه و مقاومت در برابر نفوذ آب و پارگی بسیار بالایی داره. همچنین تا حد منصفانه ای انعطاف پذیره، اما همچنان اولین بار برای برنامه های سنگین و چندروزه استفاده نکنید.
• رویه های ترکیبی و مصنوعی Synthetics: پلی استر، نایلون و سایر موادی که در ظاهر چرم مصنوعی نامیده میشن، امروزه در بیشتر کفش های مدرن مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد نسبت به چرم سبک ترند، سریع تر با پای شما منطبق میشن و به اصطلاح پای شما رو نمی زنند، خیلی زود خشک میشن و در نهای ارزون تر هم هستند. در مقابل، این کفش ها با توجه به تعداد زیاد دوخت ها روی کفش خیلی زودتر کهنه به نظر میان.
• پوسته ضدآب: کفش ها و پوتین هایی که نشان ضدآب یا waterproof دارند، از یک غشای ضدآب و با قابلیت تنفس (مثل Gore-Tex و یا eVent) ساخته شده اند تا پا رو در شرایط مرطوب، خشک نگه دارند. قابلیت تنفس کمتر این لایه در مقایسه با کفش هایی که ضدآب نیستند، ممکنه باعث عرق کردن پای شما در فصل تابستان شود.
• وگان Vegan: در تولید این رویه ها از هیچ کدوم از اجزا یا محصولات حیوانی استفاده نشده.
• لایه عایق گرمایی: یک لایه عایق مصنوعی ممکنه در کفش های کوهنوردی وجود داشته باشه تا پا رو در شرایط برفی و یخچالی گرم نگه داره.

لایه میانی

لایه میانی، راحتی کفش رو فراهم می کنه و ضرباتی که به کفش وارد میشن رو جذب می کنه و نقش بسیار مهمی در سختی کفش داره. کفش های سخت ممکنه خیلی دلچسب به نظر نرسند، اما در برنامه های طولانی و ناهموار، راحتی و دوام رو به همراه دارند چرا که اجازه آسیب رسیدن به پای شما در برخورد با هر صخره ای که روی اون پا می گذارید رو نمیدن. در لایه میانی کفش های بیشتر از EVA یا پلی اورتان استفاده می کنند.

• EVA که راحت تر، سبک تر و کمی ارزون تر هست. در کفش ها ممکنه از تراکم های مختلف EVA استفاده کنند تا استحکام رو در مواقعی که موردنیازه فراهم کنند.
• پلی اورتان Polyurethane که سخت تر و با دوام تر هست و بیشتر در کفش های کوهنوردی استفاده میشه.

تقویت کننده های داخلی

Shanks: لایه ۳ تا ۵ میلیمتری که به صورت ساندویچی در بین لایه رویه و میانی قرار میگیره و قابلیت حمل بار و سختی لایه میانی رو افزایش میده. این لایه از نظر طولی تغییر می کنه، در بعضی از موارد کل لایه میانی و در بعضی موارد فقط نصف لایه میانی رو پوشش میده.

Plates: این لایه نازک و نیمه منعطف بین رویه و لایه میانی کفش و در زیر لایه Shank قرار می گیره و پا رو در برابر کبودی در اثر برخورد با عوارض بیرونی محافظت می کنه.

زیره کفش

زیره تمامی کفش های کوهنوردی و طبیعت گردی از لاستیک ساخته میشه. گاهی اوقات موادی مثل کربن به ترکیبات لاستیک اضافه میشه و در نتیجه سختی بیشتری رو به همراه داره، این مواد دوام بیشتری دارند اما در طبیعت ممکنه مقداری لغزنده به نظر برسند.

الگوی زیره کفش: آج های بلندتر و ضخیم تر زیره بیشتر در کفش های کوهنوردی استفاده میشه و چسبندگی کفش با سطوح رو افزایش میده. آج های با فاصله بیشتر، انعطاف بهتری دارند و گل کمتر در بین اون ها گیر میکنه.

ترمز پاشنه: این قسمت که در پاشنه کفش قرار گرفته، خطر سر خوردن شما در هنگام فرود از شیب ها رو کاهش میده.

قابلیت نصب کرامپون

اگر قصد کوهنوردی یا طبیعت گردی در زمستان را دارید، قالبیت نصب کرامپون روی کفش،برای امنیت شما حیاتیه. بنابراین دامنه انتخابتون رو روی کفش هایی که این قابلیت رو دارند محدود کنید

تناسب کفش

کفش طبیعت گردی و کوهنوردی باید در هر نقطه ای متناسب باشه، در هیچ قسمتی تنگ نباشه و به انگشتان پای شما اجازه تکون خوردن رو بده. برای خرید کفش، عصرها رو انتخاب کنید که پای شما در اثر پیاده روی متورم شده و جوراب هایی که برای برنامه هاتون درنظر گرفتین هم حتما همراه با کفش به پا کنید.

اندازه خودتون رو بدونید: طول پای خودتون رو اندازه بگیرید و از جداول استاندارد اندازه کفش متناسب با اون رو پیدا کنید.

هنگام خرید در مغازه میتونید کفی داخلی کفش رو در بیارید و پاتون رو روی اون قرار بدین. باید به اندازه یک انگشت شصت بین بلندترین انگشت پا و انتهای زیره فاصله وجود داشته باشه.

برای خرید ساعات انتهایی روز رو انتخاب کنید: پای شما در اثر فعالیت روزمره تا اندازه ای متورم و بزرگ تر میشه، خرید در ساعات انتهایی روز کمک میکنه تا کفش کوچک تر نخرید.

جوراب مناسب به پا کنید: برای ارزیابی متناسب بودن کفش، هنگام امتحان کردن، جوراب متناسب برنامه تون رو به پا کنید. دقت داشته باشید که ضخامت جوراب با نوع برنامه های شما تطابق داشته باشه و از جوراب های الیاف مصنوعی که قابلیت سریع خشک شوندگی دارند، به جای جوراب های کتان که دیرتر خشک میشن و عامل تاول هستند، استفاده کنید.

کفش رو برای مدتی به پا داشته باشید: با کفش در مغازه قدم بزنید، پله ها رو بالا و پایین برید، یک سطح شیبدار پیدا کنید و روی سطحش راه برید.

مساله ای که باید در رابطه با تناسب درنظر داشته باشید: کفش شما نباید برآمدگی یا درز غیر معمولی داشته باشه، به روی پاتون فشار بیاره و یا انگشت های شما به انتهای کفش برسه. اگر که بندهای کفش رو بستین و هنو روی پاتون فضای خالی احساس می کنید، بنابراین حجم کفش با اندازه پای شما تطابق نداره.

اگر قصد خرید اینترنتی رو دارید، برندی رو انتخاب کنید که قبلاً از اون خرید کرده اید: شرکت ها عموماً از مدول و قالب ثابت خودشون در طول زمان استفاده می کنند، بنابراین اگر قبلاً کفشی رو تهیه کردین و با پای شما متناسب بوده، احتمالاً مدل های جدید همون برند هم با پای شما متناسب هستند.

زیره داخلی کفش رو فراموش نکنید: زیره ها مدل های مختلفی دارند که میتونند، راحتی، حمایت از پا و یا تناسب کفش با پای شما رو بهبود ببخشند.

برای اولین بار در برنامه سنگین استفاده نکنید: خیلی از طبیعت گردان و کوهنوردان با پای زخمی، این نکته رو در نظر نمی گیرند!

 چرا کفش در سفرها بویژه تورهای طبیعتگردی مهم است؟
از بین لوازم و تجهیزات یک طبیعتگرد یا کوهنورد؛ کفش را به عنوان مهمترین تجهیز می توان برگزید. فارغ از انواع توضیحات بسیط در خصوص قلب دوم و اهمیت پا، باید به این نکته اشاره کرد که کفش مناسب توان شما برای پیمایش مسیراعم از یک مسیر شهری تا یک مسیر کوهنوردی، را حفظ می کند و مهمتر از آن اینکه مستقیم و غیر مستقیم حافظ سلامتی و جان شماست.
در فعالیتهای کوهنوردی و یا طبیعتگردی که اغلب از پایگاه های امداد و مراکز درمانی دور هستیم حفظ توان پیمایش و پرهیز از حادثه بسیار مهم است. یک تاول دردناک می تواند شیرینی یک سفر را به کامتان تلخ کند و یا یک لیز خوردن و یا پیچیدگی مچ پا موجب آسیب جدی شود. یکی از وظایف کفش خوب، کم رنگ کردن اینگونه خطرات است.

کفش دویدن و راه رفتن:

از آنجاییکه مناسب طبیعتگردی، حتی طبیعتگردی های یکروزه نیستند به ارائه چند تصویر از آنها بسنده می کنیم.

کفش هایکینگ:

کفش های هایکینگ به کشف های رانینگ شبیه اند اما وجود آج های عمیق تر اولین تفاوت آنهاست. سبک وزن و انعطاف پذیراند و می توان ساعتها آنها را پوشید در عین حالیکه در مقایسه با کفش های معمولی شهری، رویه و زیره مقاومتری دارند. هرچند وجود آج عمیق احتمال سرخوردن آنها را کمتر می کند اما اصولا برای مسیرهای ناهموار یا طولانی مناسب نیستند و محافظتی از مچ پا به عمل نمی آورند. این کفش ها مناسب پیمایش با کوله سنگین، مسیرهای گل آلود، سرد و مرطوب نیستند.

کفش ترکینگ سبک:

این کفشها مطابق انتظارمان از تعریف فعالیت ترکینگ در مقایسه با هایکینگ، محافظت بیشتری از پا به عمل می آورند. همچنان سبک وزن اند و زیره انعطاف پذیری دارند. رویه اشان نیز اغلب از جنس چرم و پارچه های الیاف مصنوعی است. هر چند در مقابل آب کمی مقاومتر اند اما همچون کفش های هایکینگ برای مسیرهای گل آلود و مرطوب و سرد مناسب نیستند. توجه داشته باشید که کفش ترکینگ (سبک) مناسب حمل کوله های سنگین نیست.

کفش کوهپیمایی:

تعیین مرز دقیق بین انواع کفش خصوصا در این دسته دشوار است. کفش کوهپیمایی یا کفش کوهنوردی سبک یا کفش ترکینگ سنگین و یا کفش بک پکینگ؛ هرچه که می خواهید بنامید! مد نظر ما کفشی است که زیره آن انعطاف پذیری کمتری در مقایسه با دسته قبل دارد و به راحتی عوارض زمین را به پا منتقل نمیکند. از مچ پا محافظت نموده و غوزک پا را کامل در بر می گیرد. سگک قفل کننده بند کفش را دارد تا از حرکت رو به جلوی پا در کفش بهتر جلوگیری کند و از انگشتان پا محافظت نماید.
این کفش ها با زیره و رویه مقاومتر از دسته قبل، مناسب حمل کوله سنگین نیز هستند. از دیگر مشخصه های آنها رویه عمدتا ترکیبی از چرم و پارچه الیاف مقاوم است. در مقایسه با کفش های کوهنوردی سبک وزن تراند. رویه آنها دوخت های نسبتا زیادی دارد و وجود دوختهای زیاد آنها را در مسیرهای سنگلاخی خصوصا شن اسکی، آسیب پذیرتر می کند. همچنین مقاومتشان در مقابل نفوذ آب کمتر از کفش های کوهنوردی است. هرچند در بازار با نام کفش کوه فروخته می شوند اما با نکات گفته شده می توان گفت کفش فعالیت کوهنوردی (فعالیت ها پیش تر شرح داده شدند) نیستند بلکه کفش کوهپیمایی اند. البته این کفشها مانند آچار فرانسه بوده و بواسطه وزن کمتر، تنفس مناسب و مقاومت مطلوب برای تمام تورهای طبیعتگردی سبک و سنگین متداول می توانند کارا باشند.

کفش کوهنوردی نیمه سنگین:

مانند دسته قبل در بازار ایران با نام کفش کوه سه فصل شناخته می شوند اما تفاوتهایی با دسته قبل دارند. از دسته قبل زیره مقاومتر با انعطافپذیری کمتردارند بطوریکه تقریبا با دست خم نمی شوند. رویه شان دوخت های کمتری دارد. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، خصوصا در قسمت های تحتانی با نوارهای لاستیکی پرس شده آببندی شده اند. در مقابل سرما مقاومت بیشتر دارند و حتی برخی از آنها امکان نصب کرامپون فیکس را از سمت پاشنه دارند تا بتوان مسیرهای برفی کوتاه را با آنها طی کرد.
این کفش ها با طبیعتگردی سنگین هم خوانی دارند اما توصیه نمی کنیم از ابتدای یک تور آنها را پوشیده و سوار اتوبوس شوید!

کفش کوهنوردی سنگین:

به آنها کفش های کوهنوردی زمستانه یک یا چند پوش می گویند. قید کلمه زمستانه لزوما به معنای فصل زمستان نیست، بلکه شرایط برف سنگین در هر فصل سال یا ارتفاع بالا این کفش ها را می طلبد. این کفش ها چندان به کار تورهای طبیعتگردی ما نمی آید لذا به چند عکس بسنده می کنیم.

جمع بندی:

• فعالیت ترکینگ سبک و سنگین یا همان کوهپیمایی، منطبق ترین تعریف بر تورهای طبیعتگردی سبک تا سنگین است
• اگر کفش هایکینگ دارید در تورهایی با درجه سختی حداکثر معادل یک تور طبیعتگردی نسبتا سبک یکروزه کارا خواهند بود. مناسب کوله کشی و تورهای سنگین تر نیستند.
• اگر می خواهید طبیعتگردی کنید و این اعتیاد شیرین را ادامه دهید، همچنین هیچ کدام از اقسام کفش های ذکر شده را نداشتید و می خواهید اولین کفش تان را بخرید؛ توصیه می کنیم یک کفش کوهپیمایی (همان ترکینگ سنگین یا کوهنوردی سبک) بخرید و در کنار یک صندل طبیعتگردی در همه تورها بپوشید.
• اگر قصد تجربه کوهنوردی دارید و یا از قبل کفش های سبکتر هایکینگ و ترکینگ دارید، کفش بعدیتان را از بین کفش های کوهنوردی نیمه سنگین با یک برند معتبر انتخاب کنید.
• اگر تنها می خواهید طبیعتگردی را امتحان کنید و یا در چند برنامه سبک شرکت کنید، یک کفش کوه ایرانی معادل ترکینگ سبک یا سنگین با قیمتی اقتصادی همراه با یک جوراب ضخیم تهیه کنید و از سفرتان لذت ببرید. کفش های ایرانی آسیا، پایار، مدلهای سبک لاوان و ... می توانند گزینه های شما باشند.
• بخش زیادی از سفر را در اتوبوس یا در محل کمپ یا اقامتگاهتان هستید پس صندل مناسب طبیعت را فراموش نکنید!

منبع:4fasliran.com

safarkco.com